Jak dodatek cukru w diecie wpływa na zdrowie psychiczne?

Prawdopodobnie nikogo nie trzeba przekonywać, że cukier jest szkodliwy dla naszego zdrowia. Może powodować otyłość, nadciśnienie tętnicze i cukrzycę. W obliczu zbliżającego się Ogólnopolskiego Dnia Walki z Depresją, warto jednak przyjrzeć się związkowi między spożywaniem cukru a stanem psychicznym. Jak się okazuje, można znaleźć badania potwierdzające, że niezdrowa dieta może wpływać negatywnie również na mózg.

Depresja - epidemia XXI wieku

Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia, na depresję choruje nawet 280 milionów ludzi na świecie. Niestety, nic nie wskazuje na to, żeby ta liczba miała spaść. Niepewna sytuacja na świecie nie sprzyja zachowaniu zdrowia. Tak ważne jest więc zwiększanie świadomości społecznej na temat chorób psychicznych i dostępnych metod ich leczenia. Jedną z inicjatyw, która ma to na celu, jest właśnie ustanowienie 23 lutego Ogólnopolskim Dniem Walki z Depresją. Edukacja ma popularyzować wiedzę na temat depresji oraz zachęcać chorych do rozpoczęcia leczenia. Takie działania są kluczowe, ponieważ nie powinniśmy zapominać, że nieleczona depresja może mieć tragiczne konsekwencje. Samobójstwo jest czwartą z najczęstszych przyczyn śmierci w grupie wiekowej 15-29 lat.

Cukier a depresja - zaskakujące powiązanie

Przyczyny depresji często są skomplikowane. Nie można oczywiście stwierdzić, że dieta jest tutaj decydującym czynnikiem. Badania wskazują jednak na powiązanie między sposobem odżywiania a stanem psychicznym. Chociaż do wyleczenia niezbędne są zajęcia terapeutyczne, a często też leczenie farmakologiczne, warto zastanowić się nad wspomagającym działaniem zdrowej diety.

Można znaleźć badania wskazujące na związek między spożywanymi napojami a stanem psychicznym. W 2021 roku przebadali to Sophia L. Freije i współpracownicy. Badanie odbyło się Stanach Zjednoczonych i uczestniczyło w nim ponad 65 000 dorosłych respondentów. Porównano stan psychiczny osób spożywających 100% soki NFC (not from concentrate - nie z koncentratu) oraz napoje słodzone. Okazało się, że picie słodzonych napojów przynajmniej raz dziennie lub częściej o 26% zwiększa ryzyko problemów psychicznych. Badanie potwierdziło więc tezę, że spożywanie produktów przetworzonych w jak najmniejszym stopniu jest zdecydowanie lepszym wyborem.

Zależnością między cukrem a zdrowiem psychicznym zajęli się też w 2021 roku Junko Kose i współpracownicy. Badanie miało sprawdzić powiązanie między ilością cukru w diecie a poziomem lęku. Wzięło w nim udział ponad 20 000 osób dorosłych. Okazało się, że duże spożycie cukru wiąże się z wysokim poczuciem lęku wśród młodych osób poniżej 45. roku życia. Jest to istotne spostrzeżenie, ponieważ lęk i depresja są ze sobą powiązane. Jednym z objawów stanów depresyjnych jest nieustanny, nieokreślony lęk. Jego nasilenie często zmienia się z czasem. Warto też pamiętać, że ta zależność może wyglądać inaczej. Zdarza się, że depresja wynika z wcześniejszych zaburzeń lękowych. Osoba, która odczuwa nieustanny, często nieuzasadniony lęk, jest znacznie bardziej podatna na rozwój depresji. Nie można oczywiście powiedzieć, że zdrowa dieta jest w stanie rozwiązać ten problem. Warto jednak ograniczyć ilość cukru, jako wspomaganie dla leczenia prowadzonego przez psychoterapeutę i psychiatrę.

Nawyki żywieniowe a depresja

W 2021 roku Sakineh Nouri Saeidlou i współpracownicy przeprowadzili badanie kliniczno-kontrolne, którego celem było ustalenie związku między nawykami żywieniowymi a poważną depresją. W badaniu wzięło udział ponad 500 kobiet w wieku 19-65 lat. Ich zwyczaje żywieniowe zostały zbadane za pomocą kwestionariusza składającego się z 168 pytań. Badanie potwierdziło związek między dietą zachodnią a pogłębieniem stanów depresyjnych. Dla diety zachodniej charakterystyczne są duża ilość słodyczy i fast foodów oraz produktów zbożowych z wysokiego przemiału. Badanie wykazało, że częste spożywanie tych produktów prowadzi do obniżenia poziomu endorfin, nazywanych hormonami szczęścia i stresu oksydacyjnego, czyli stanu, kiedy organizm nie jest w stanie bronić się przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Wszystko to może skutkować gorszym samopoczuciem

Czy cukier uzależnia?

Osoby, które regularnie jedzą słodycze, często mają problem ze zmianą nawyków żywieniowych. Rodzi się więc pytanie: czy od cukru można się uzależnić? W pewnym sensie to stwierdzenie jest prawdziwe. Od dziesięcioleci, badacze analizują, czy cukier wpływa na układ nerwowy podobnie, jak narkotyki. Rzeczywiście, słodki smak działa na układ nagrody w mózgu. Warto jednak pamiętać, że jedzenie słodyczy jest raczej kwestią hedonizmu, a nie fizycznego przymusu. Zmiana nawyków żywieniowych jest więc głównie kwestią motywacji i silnej woli.

Badania potwierdzają negatywny wpływ cukru na zdrowie psychiczne. Jeśli zależy nam na dobrym samopoczuciu, warto więc przynajmniej częściowo zastąpić słodycze i inne słodzone produkty zdrową, nieprzetworzoną żywnością.