Witaminy i minerały są niezbędne do funkcjonowania organizmu. Zatem ich dodatek do produktów spożywczych wydaje się korzystny w kontekście zdrowia. Jednakże czy wzbogacanie produktów zawsze jest bezpieczne dla organizmu? Czym wzbogaca się produkty i jaki ma to wpływ na zdrowie konsumenta?

Co to jest wzbogacanie?

Wzbogacanie to proces dodawania do żywności składników mających na celu korygować niedobory żywieniowe wśród populacji. Proces ten wykorzystuje się również w celu uzupełnienia strat powstałych w produkcie w czasie jego przetwarzania.

Typowym przykładem są tutaj płatki śniadaniowe z witaminami i żelazem, czy sól, do której dodaje się jod.
 

Co się wzbogaca?

Ze względu na cel wzbogacania, dzieli się go na:

Wzbogacanie obligatoryjne, interwencyjne, np.:

• Tłuszcze w witaminę A i D; 
• Sól w jod; 
• Margarynę w witaminę A i D. 
• Wzbogacanie dobrowolne 
• Oleje roślinne jadalne w witaminę E; 
• Przetwory zbożowe w witaminy z grupy B, kwas foliowy, wapń i żelazo; 
• Soki z koncentratu w witaminę C, wapń, witaminy z grupy B, prowitaminę A; 
• Wyroby cukiernicze w witaminy z grupy B, kwas foliowy, wapń i żelazo; 
• Kawę rozpuszczalną, kiśle i kakao w magnez. 

Wzbogacanie dodatkowe:

W przypadku wzbogacania dodatkowego warto wspomnieć, że producenci mają więcej swobody, jednakże wszystko musi spełniać określone warunki.

Najważniejszą zasadą wzbogacania jest to, aby dodatek nie przyczyniał się do niepożądanych zmian:

• Barwy; 
• Smaku; 
• Zapachu; 
• Struktury produktu; 
• Jego typowych właściwości; 
• Skrócenia terminu przydatności. 

Skutki wzbogacania

Wzbogacanie żywności ma na celu poprawę jakości żywności. Jego głównym celem jest:

• Ograniczenie występowania chorób wynikających z niedoborowej diety; 
• Wyrównanie strat w produkcie związanych z przetwarzaniem żywności; 
• Udoskonalenie zamienników żywnościowych; 
• Wzbogacenie diety grup o specjalnych potrzebach (kobiety w ciąży, dzieci, osoby starsze). 

Jednakże są i złe strony tego rozwiązania:

• Wykształtowanie u ludzi złych nawyków żywieniowych, w których to dodatki są niezbędne w żywności; 
• Zwiększenie spożycia produktów przetworzonych, które są niekiedy smaczniejsze niż konwencjonalne. 

Czego nie wolno wzbogacać?

Jak można się domyślić, niektórych produktów nie wolno wzbogacać. Zalicza się do nich:

• Owoce 
• Warzywa 
• Mięso 
• Drób 
• Ryby 
• Napoje alkoholowe zawierające powyżej 1,2% obj. etanolu. 

Czy zawsze jest to potrzebne?

Jeśli wzbogacenie żywności przeprowadzane jest w sposób przemyślany i ma na celu uzupełnienie diety w ważne składniki to tak.

Jednakże zdarzają się takie sytuacje, kiedy to wzbogacanie nie przynosi oczekiwanego efektu. W przeszłości na Filipinach wzbogacano ryż o witaminę B2.

Okazało się jednak, że przyniosło to odwrotny do zamierzonego skutek. Ze względu na skład, witamina B2 jest żółtopomarańczowa. Kiedy konsumenci zauważyli, że niektóre ziarenka były żółte, wybierali je z żywności i wyrzucali, gdyż myśleli, że są zepsute.
 

Rozporządzenie opisujące zabieg wzbogacania żywności

To rozporządzenia warunkują, jakie produkty można wzbogacać i co do nich dodawać. Poniżej znajdziesz wykaz:

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32011R1129 

Podsumowanie

Wzbogacanie żywności ma swoje plusy i minusy. Niektórzy stronią od produktów z dodatkami, zaś u innych takie wyroby stanowią podstawę diety.

Można wysnuć jednak pewien wniosek. Najlepsze dla organizmu są produkty nieprzetworzone lub niskoprzetworzone. Wzbogacanie żywności w witaminy i zioła dostarcza do nich wielu ciekawych związków, jednakże nie zawsze jest niezbędne.